Inleiding
Van ieder mens kun je zeggen hoe hij is. Bijvoorbeeld hij is vriendelijk, hij is trouw. Zo kun je iemands karakter beschrijven. Bij God is dat hetzelfde. Van God kun je ook zeggen hoe Hij is. De Bijbel openbaart dat God heilig is, naijverig en rechtvaardig. Maar de Bijbel zegt ook dat Hij lankmoedig, liefdevol, genadig, trouw, waarachtig en goedertieren is. Zo is God, zo heeft Hij zichzelf bekend gemaakt. In deze bijbelstudie worden de karaktereigenschappen van God besproken.[1]
1. God is heilig
“Heilig, heilig, heilig is de HEERE van de legermachten, heel de aarde is vol van zijn heerlijkheid! De deurpinnen in de drempels schudden door de stem van hem die riep, en het huis vulde zich met rook” (Jesaja 6:3)
God liet de cherubs zijn heiligheid uitroepen: “heilig, heilig, heilig is de HEERE”.
God is heilig, wat houdt dat in? In de eerste plaats dat Hij volkomen rein is. In de tweede plaats dat God de zonde niet kan verdragen in zijn nabijheid. En tenslotte betekent het ook dat God een verterend vuur is dat de zondaar vernietigd. Zonde doet Zijn toorn ontbranden.
God is volkomen rein
“En dit is de boodschap die wij van Hem gehoord hebben en aan u verkondigen dat God licht is en dat in Hem in het geheel geen duisternis is” (1 Johannes 1:5)
Heilig zijn betekent vrij zijn van alle onreinheid. God is absoluut zuiver. God is licht en in hem is in het geheel geen duisternis. God is volmaakt. Hij is honderd procent zuiver in alles wat Hij is.
God kan de zonde niet verdragen in zijn nabijheid
“U bent te rein van ogen om het kwade aan te zien, moeite kunt u niet aanschouwen” (Habakuk 1:13)
God is te rein van ogen om het kwaad te zien. Hij kan het niet in zijn omgeving verdragen. Hij verafschuwt het, het gaat in tegen zijn gehele wezen.
“Wie onder ons kan verblijven bij een verterend vuur. Wie onder ons kan verblijven bij een eeuwige gloed ” (Jesaja 33:14)
Wie kan verkeren in de aanwezigheid van zo’n heilige God? Gelukkig is God niet alleen heilig maar ook lankmoedig en genadig. We mogen schuilen achter het bloed van het Lam. Als we dat doen gaat de toorn van God ons voorbij (Exodus 12:13).
Gods toorn ontbrandt wanneer Hij de zonde ziet
“Want onze God is een verterend vuur” (Hebreeën 12:29)
“”Toen ging een vuur uit van het aangezicht van de HEERE, en verteerde hen, zodat zij stierven voor het aangezicht van de HEERE” (Leviticus 10:2)
“opdat hij niet sterve, want in de wolk verschijn Ik boven het verzoendeksel” (Leviticus 16:2)
Zonde wekt de toorn van God op (Romeinen 1:18). Als een refrein lezen we in de Bijbel “toen ontbrandde de toorn des Heren”. Een voorbeeld daarvan vinden we in Numeri 32:13 “toen ontbrandde de toorn van de HEERE tegen Israel”. Gods toorn verteert de zondaar die in zijn nabijheid komt. De Bijbel gebruikt het beeld van een vuur dat alles verteert. Gods toorn is hevig (Zefanja 3:8; Openbaring 14:10 en 19:15)
Gods toorn is Zijn boosheid over de zonde. God is kwaad en verontwaardigd over alle ongerechtigheid, ongehoorzaamheid, liefdeloosheid en gemeenheid. Deze dingen doen Zijn toorn ontbranden. Mensen zijn vaak onterecht kwaad, maar God is altijd terecht kwaad.
2. God is rechtvaardig
“de HEER is rechtvaardig” (Psalm 11:7)
“rechtvaardig en waarachtig is Hij” (Deuteronomium 32:4)
God is een rechtvaardig God. Gods rechtvaardigheid houdt in dat Hij strikt eerlijk is. Hij doet altijd wat juist en recht is.
Gods rechtvaardigheid eist dat de zonde gestraft wordt. Hij zal op de dag des oordeels ieder vergelden naar zijn werken (Romeinen 2:5). Als God de zonde niet zou straffen zou Hij tegen Zijn eigen natuur in gaan en dat kan Hij niet. “Zou de Rechter van hemel en aarde geen recht doen?” (Genesis 18:25). Hij houdt de schuldige geenszins voor onschuldig (Exodus 34:7). Het geweldige nieuws is dat Jezus de straf in onze plaats gedragen heeft (Jesaja 53:5,6). Zo is aan Gods rechtvaardigheid voldaan en kan Hij ons vergeven (Romeinen 3:25,26).
Maar de rechtvaardigheid van God houdt nog meer in. Omdat Hij rechtvaardig is zal Hij al zijn beloften nakomen (Nehemia 9:8). En omdat Hij rechtvaardig is vergeet Hij niet wat we in liefde voor Hem hebben gedaan (Hebreeen 6:10).
Een ander aspect van de rechtvaardigheid van God is dat bij Hem geen aanzien des persoons is: “want er is geen aanzien des persoon bij God” (Romeinen 2:11). Dat wordt nog twee keer uitdrukkelijk in de Schrift gezegd (1 Petrus 1:17, Efeze 6:9). God behandelt alle mensen gelijk, Hij trekt niemand voor. Precies zoals een wijze en rechtvaardige aardse vader omgaat met zijn kinderen. Daarom staat er bijvoorbeeld: “Een ieder die bidt ontvangt” (Mattheus 7:8). Let wel, een ieder en niet slechts sommigen! God geeft wijsheid aan allen: “die aan ieder overvloedig geeft” (Jakobus 5:1). Hij kastijd iedere zoon die Hij aanneemt (Hebreeën 12:6). Hij is rijk in goedertierenheid voor allen die Hem aanroepen (Romeinen 10:12). En al wie de naam des Heren aanroept zal behouden worden (Romeinen 10:13).
3. God is een naijverig God
“U zult geen andere goden voor Mijn aangezicht hebben. U zult voor uzelf geen beeld maken …… U zult zich daarvoor niet neerbuigen en die dienen, want Ik de HEERE ben een naijverig God ……..” (Exodus 20)
God is een naijverig God. Daar hebben wij rekening mee te houden (Jakobus 4:4; 1 Korinthe 10:21,22).
Naijver is een ouderwets woord voor jaloezie. Jaloezie is niet altijd zondig. Er is ook een terechte vorm van jaloezie. Wanneer van God gezegd wordt dat Hij jaloers is, is dat altijd terecht.
God wil ons alleen voor zichzelf hebben. Hij kan het niet hebben als wij afgoden dienen. God ervaart ontrouw aan Hem als echtbreuk. Zoals een man diep gekwetst wordt wanneer zijn vrouw ontrouw is, wordt God gekwetst door onze ontrouw.
God is niet alleen jaloers over zijn relatie met ons, Hij is ook jaloers over zijn reputatie. Hij neemt het niet als mensen Hem opzijschuiven en negeren. Daar is Hij verontwaardigd over.
“Omwille van Mij, omwille van Mij doe Ik het, want hoe zou Mijn Naam ontheiligd worden! Ik zal Mijn eer aan geen ander geven.” (Jesaja 48:11)
Door het falen van Israël was Gods reputatie aangetast. God stond onder de volken bekend als de God van Israël. Maar Jeruzalem was vernietigd en het volk was in ballingschap gevoerd. Dat was het gevolg van het oordeel van God, maar het leek in de ogen van de omringende volken alsof de God van Israël gefaald had. Daarom gaat God aan het werk om zijn reputatie te herstellen, ondermeer door Israël te herstellen. De naijver van de Heere zal dat doen: “want van Jeruzalem zal uitgaan wat overgebleven is, en wat ontkomen is, van de berg Sion. De naijver van de HEERE van de legermachten zal dit doen.” (2 Koningen 19:31)
4. God is geduldig
“Maar U, Heere, bent een barmhartig en genadig God, geduldig [lankmoedig] en rijk aan goedertierenheid en trouw.” (Psalm 86:15)
“Vele jaren bent u geduldig geweest ten opzichte van hen, en hebt U hen door Uw Geest gewaarschuwd, door de dienst van Uw profeten, maar zij namen het niet ter ore. Toen hebt u hen in de hand van de landen overgegeven” (Nehemia 9:30
De Bijbel zegt dat God geduldig is. Hij heeft veel geduld met de zondaar. Het duurt lang voordat zijn toorn ontbrand. Het is bijna ongelofelijk om te zien hoeveel geduld de heilige en almachtige God heeft met zondaren. Denk bijvoorbeeld aan het geduld dat God met het volk Israël heeft gehad. Het heeft heel lang geduurd voordat Hij hen uit het land Israël wegvoerde (2 Kronieken 36:15,16).
Een ander voorbeeld van Gods onbegrijpelijke geduld vinden we in Openbaringen 2:21,22. Jezus had heel veel geduld met de vrouw Izebel. “Ik heb haar tijd gegeven om zich te bekeren” (Openbaring 2:21,22) Deze vrouw misdroeg zich verschrikkelijk en toch heeft Jezus haar niet onmiddellijk gestraft, Hij gaf haar tijd om zich te bekeren.
Waarom heeft God zo veel geduld met de mens? God heeft zo veel geduld met ons, omdat Hij niet wil dat we verloren gaan. Hij wil dat wij ons bekeren en gered worden.
“…Hij heeft geduld met ons en wil niet dat enigen verloren gaan, maar dat allen tot bekering komen.” (2 Petrus 3:9)
In de volgende studie worden de liefde, de genade, de trouw en de waarachtigheid van God besproken.
Toetsvragen
- Noem de vier karaktereigenschappen van God die in dit hoofdstuk besproken zijn?
- God is heilig, wat betekent dat?
- Hoe reageert God op zonde?
- Welk beeld wordt gebruikt voor de toorn van God
- God is heilig. Welke invloed moet deze waarheid volgens 1 Petrus 1:15,16 op ons leven hebben?
- God is heilig en wij zijn zondaren. Hoe kunnen wij dan toch met volle vrijmoedigheid tot God naderen?
- Hoe groot is het geduld van God?
- God is rechtvaardig, wat betekent dat?
- Waarom kan God niet anders dan de zonde straffen?
- Leg uit wat het betekent dat God een naijverig God is?
[1] Bijbelleraren spreken over de eigenschappen van God. Ze maken vaak een onderscheid tussen de mededeelbare eigenschappen en de niet-mededeelbare eigenschappen. De niet-mededeelbare eigenschappen zijn eigenschappen die God alleen bezit. Alleen God is eeuwig, alomtegenwoordig, alwetend, enzovoort. Bij de mededeelbare eigenschappen van God gaat het om zijn morele eigenschappen, zoals heiligheid, liefde, genade. Deze eigenschappen kan een mens ook bezitten, vandaar mededeelbaar. In dit hoofdstuk worden de mededeelbare eigenschappen van God besproken. In het vorige hoofdstuk zijn de niet-mededeelbare eigenschappen van God behandeld.